For I find no pleasure in the death of anyone who dies – oracle of the Lord God (Ezekiel 18:32)

For I find no pleasure in the death of anyone who dies – oracle of the Lord God (Ezekiel 18:32)

Beloved People of God

We, your bishops, are deeply concerned due to many deaths and killings in the campaign against prohibited drugs. This traffic in illegal drugs needs to be stopped and overcome. But the solution does not lie in the killing of suspected drug users and pushers. We are concerned not only for those who have been killed. The situation of the families of those killed is also cause for concern. Their lives have only become worse. An Additional cause of concern is the reign of terror in many places of the poor. Many are killed not because of drugs. Those who kill them are not brought to account. An even greater cause of concern is the indifference of many to this kind of wrong. It is considered as normal, and, even worse, something that (according to them) needs to be done.

We are one with many of our countrymen who want change. But change must be guided by truth and justice.

We stand for some basic teachings. These teachings are rooted in our being human, our being Filipino, and our being Christian.

1. The life of every person comes from God. It is he who gives it, and it is he alone who can take it back. Not even the government has a right to kill life because it is only God’s steward and not the owner of life.
2. The opportunity to change is never lost in every person. This is because God is merciful, as our Holy Father Pope Francis repeatedly teaches. We just finished celebrating the Jubilee Year of Mercy, and the World Apostolic Congress on Mercy. These events deepened our awareness that the Lord Jesus Christ offered his own life for sinners, to redeem them and give them a new future.
3. To destroy one’s own life and the life of another, is a grave sin and does evil to society. The use of drugs is a sign that a person no longer values his own life, and endangers the lives of others. We must all work together to solve the drug problem and work for the rehabilitation of drug addicts.
4. Every person has a right to be presumed innocent until proven guilty. Society has ways and processes to catch, prove guilty and punish perpetrators of crimes. This process must be followed, especially by agents of the law.
5. Any action that harms another (seriously) is a grave sin. To push drugs is a grave sin as is killing (except in self-defense). We cannot correct a wrong by doing another wrong. A good purpose is not a justification for using evil means. It is good to remove the drug problem, but to kill in order to achieve this is also wrong.
6. The deep root of the drug problem and criminality is the poverty of the majority, the destruction of the family and corruption in society. The step we have to take is to overcome poverty, especially through the giving of permanent work and sufficient wages to workers. Let us strengthen and carry forward the unity and love of the family members. Let us not allow any law that destroys the unity of families. We must also give priority to reforming rogue policemen and corrupt judges. The excessively slow adjudication of court cases is one big reason for the spread of criminality. Often it is the poor who suffer from this system. We also call upon elected politicians to serve the common good of the people and not their own interests.
7. To consent and to keep silent in front of evil is to be an accomplice to it. If we neglect the drug addicts and pushers we have become part of the drug problem. If we consent or allow the killing of suspected drug addicts, we shall also be responsible for their deaths.

We in the Church will continue to speak against evil even as we acknowledge and repent of our own shortcomings. We will do this even if it will bring persecution upon us because we are all brothers and sisters responsible for each other. We will help drug addicts so that they may be healed and start a new life. We will stand in solidarity and care for those left behind by those who have been killed and for the victims of drug addicts. Let us renew our efforts to strengthen families.

Those of us who are leaders in the Church should strive to push forward or continue programs that will uplift the poor, like livelihood, education and health programs. Above all we will live up to — we all will live up to — becoming a Church of the Poor.

Let us not allow fear to reign and keep us silent. Let us put into practice not only our native inner strength but the strength that comes from our Christian faith. Our Lord Jesus promised us: “You will have affliction in this world, but take courage, I have overcome the world” (Jn. 16:33).

“What will separate us from the love of Christ? Will anguish, or distress, or persecution, or famine, or nakedness, or peril, or the sword? No, in all these things we conquer overwhelmingly through him who loved us.” (Rom. 8:35,37) Yes, indeed, “For the Spirit that is in you is more powerful than the spirit in those who belong in the world.” (1 Jn. 4:4)

As we commemorate the 100th year of the apparition of Our Lady of Fatima, let us respond to her call for prayer and repentance for the peace of our communities and of our country shrouded in the darkness of vice and death.

Mary, Mother of Perpetual Help, Pray for us.

For the Catholic Bishops’ Conference of the Philippines

Abp. Socrates B. Villegas, D.D.
Archbishop of Lingayen-Dagupan
President, CBCP
January 30, 2017

Hindi ko gustong mamatay ang sinuman, wika ng Panginoon!

(Ezekiel 18:32)

Isang liham pahayag ng CBCP

Minamahal na Bayan ng Diyos,

Labis kaming nababahala, kaming inyong mga Obispo, sa maraming namamatay at pinapatay sa pagsugpo sa ipinagbabawal na gamot o droga. Totoong malaking problema ang droga. Dapat itong sugpuin at pagtagumpayan. Pero ang lunas ay wala sa pagpatay ng mga pinaghihinalaang gumagamit o nagtutulak ng droga. Hindi lang kami nababahala sa mga pinatay. Nakakabahala ang kalagayan ng mga pamilya ng mga nasawi. Mas lalong pinahirapan ang buhay nila. Nakakabahala rin ang takot na naghahari sa maraming lugar ng mahihirap. Marami ang nasasawi na hindi naman droga ang dahilan. Hindi na napananagot ang mga pumapaslang. Mas lalong nakakabahala ang pagiging manhid ng marami sa ganitong katiwalian. Itinuturing na lang na ito ay normal, at ang masama pa ay iniisip ng marami na nararapat lang daw itong gawin.

Nakikiisa kami sa layuning pagbabago na hinahangad ng marami nating mga kababayan. Ngunit ang pagbabago ay dapat gabayan ng katotohanan at katarungan. May mga batayang aral na ating pinaninindigan. Ang mga aral na ito ay nakaugat sa ating pagka-tao, pagka-Pilipino at pagka-Kristiyano:

1. Ang buhay ng bawat tao ay galing sa Diyos. Ito ay kanyang kaloob at Siya lang ang makababawi nito. Kahit ang pamahalaan ay walang karapatan na kumitil ng buhay sapagkat siya ay katiwala lamang ng buhay at hindi ang may-ari nito.
2. Hindi nawawala sa bawat tao ang pagkakataong magbago. Ito ay dahil maawain ang Diyos, katulad ng paulit-ulit na itinuturo ng ating Santo Papa Francisco. Katatapos lamang nating ipagdiwang ang Taon ng Jubileo ng Awa at ang World Apostolic Congress on Mercy. Ang mga ito ay nagpalalim sa ating kamalayan na ang Panginoong Hesukristo ay nag-alay ng sariling buhay para sa mga makasalanan upang sila ay tubusin at bigyan ng kinabukasan.
3. Ang pagsira ng sariling buhay at ng buhay ng iba ay isang malaking kasalanan at nagdudulot ng kasamaan sa lipunan. Ang paggamit ng droga ay tanda ng pagpapasawalang-halaga sa sariling buhay at nagbibigay ng panganib sa buhay ng iba. Dapat pagtulung-tulungan nating lahat na malutas ang problema sa droga at suportahan ang rehabilitasyon ng mga nalulong dito.
4. Ang bawat-isa ay may karapatang ituring na walang sala hanggang mapatunayan na siya ay nagkasala. Ang lipunan ay may pamamaraan at proseso upang mahuli, mapatunayan ang kasalanan, at maparusahan ang gumagawa ng krimen. Ang prosesong ito ay dapat sundin, lalu na ng mga alagad ng batas.
5. Ang anumang pagkilos na nakasasama sa iba ay mabigat na kasalanan. Mabigat na kasalanan ang pagtutulak ng droga at mabigat ding kasalanan ang pagpapapatay. Hindi maitutuwid ang isang masama sa pag-gawa ng isa pang kasamaan. Anumang mabuting layunin ay hindi nagbibigay ng dahilan na gumamit ng masamang paraan. Mabuti ang paglutas sa drug problem ngunit ang pagpatay upang ito ay matamo ay masama.
6. Ang malalim na ugat ng problema ng droga at ng kriminalidad ay ang kahirapan ng nakararaming mga tao, ang pagkasira ng pamilya, at ang korapsyon sa lipunan. Ang nararapat na hakbang na dapat nating gawin ay sugpuin ang kahirapan, lalo na ang pagbibigay ng permanenteng trabaho at sapat na sahod sa mga manggagawa. Palakasin at itaguyod ang pagkakaisa at pagmamahalan ng mga mag-anak. Huwag payagan ang mga batas na lulusaw sa pagkakaisa ng mga pamilya. Dapat ding unahin ang pagtatama at pagtatanggal sa mga tiwaling pulis at korapsyon sa mga hukuman. Ang napakabagal na pagsulong ng mga kaso sa hukuman ay isang malaking dahilan ng paglaganap ng kriminalidad at kawawang kalagayan ng mga nasa kulungan. Kadalasan ang mga mahihirap ang nagdurusa sa ganitong sistema. Nananawagan din kami sa mga nahalal na mga politiko na paglingkuran ang pangkalahatang kabutihan ng bayan at hindi ang sariling interes.
7. Ang pagsang-ayon at pagsasawalang-kibo sa kasamaan ay pakikiisa na rito. Kapag pinabayaan natin ang mga nalulong sa droga at nagtutulak nito, tayo ay bahagi na ng drug problem. Kapag sinang-ayunan o pinabayaan natin ang patuloy na pagpapapatay sa mga itinuturing nalulong sa droga at mga nagtutulak nito, kasama na tayong mananagot sa pagpatay sa kanila.

Tayo sa Simbahan ay magpapatuloy na magsasalita laban sa kasamaan habang kinikilala at pinagsisisihan din natin ang ating mga pagkukulang. Gagawin natin ito kahit na ito ay magdadala ng pag-uusig dahil tayo ay magkakapatid at may pananagutan sa bawat-isa. Tutulong tayo sa mga nalulong sa droga upang sila ay magamot at makapagbagong-buhay. Dadamayan at kakalingain natin ang mga naulila ng mga napatay at ang mga biktima ng mga drug addicts. Pagtitibayin natin ang mga gawain upang patatagin ang mga pamilya.

Pagsusumikapan naming mga namumuno sa Simbahan na isulong at ipagpatuloy pa ang mga programa na makatutulong sa pag-aangat sa kalagayan ng mga mahihirap, tulad ng mga programang pangkabuhayan, edukasyon at pangkalusugan. Higit sa lahat, isasabuhay namin, at nating lahat, ang pagiging tunay na Simbahan ng mga Dukha.

Huwag sanang mamayani sa atin ang takot at pagsasawalang-kibo. Pairalin sana natin hindi lang ang lakas ng loob, kundi ang lakas na dulot ng pananampalatayang Kristiyano. Nangako ang ating Panginoong Jesus: “Magdaranas kayo ng kapighatian sa mundong ito, ngunit tibayan ninyo ang inyong loob! Napagtagumpayan ko na ang sanlibutan.” (Juan 16:33) “Sino ang makapaghihiwalay sa atin sa pag-ibig ni Cristo? Ang kaguluhan kaya, ang kapighatian, pag-uusig, pagkagutom, kahirapan, panganib, o kamatayan? ….Hindi! Sa lahat ng mga ito, tayo’y magtatagumpay sa pamamagitan niya (ni Cristo) na nagmamahal sa atin.” (Roma 8:35,37) Oo nga, “sapagkat ang Espiritung nasa inyo ay mas makapangyarihan sa espiritung nasa mga makasanlibutan.” (1 Juan 4:4)

Ngayong inaala-ala natin ang ika-Isang Daang Taon ng Pagpapakita ng Mahal na Birheng Maria sa Fatima, tumugon tayo sa kanyang panawagan ng panalangin, pagbabalik-loob at penitensiya para sa kapayapaan sa ating mga sambayanan at sa ating bayan na nababalot sa dilim ng bisyo at kamatayan.

Maria, Ina ng Laging Saklolo, ipanalangin mo kami.

Sa ngalan ng Catholic Bishops’ Conference of the Philippines (CBCP)

Arsobispo Socrates B. Villegas, D.D.
Arsobispo ng Lingayen-Dagupan
Presidente ng CBCP
Ika-30 ng Enero, 2017

“Eku kaburyan ing mate ya ing ninuman, ngana ning Ginu.”

(Ezequiel 18:32)

Sulat Pastoral ning CBCP

Pakamalan ming Balen ning Dios,

Maliligalig kami, ikeng kekayung obispu, tungkul kareng mangamate at pamaten da keng kasalukuyang kampanya ning gobyernu laban kareng iligal a droga. Tutung maragul yang problema ing droga at dapat yang labanan at sambutan. Dapot eya solusyun ing pamakamate kaninuman a mipagbintangang gagamit o manulak-droga. Aliwa mu deng papaten da reng kaliligalig mi nune antimurin deng marakal a manga-ulilang pamilya da reng pemate ra. Lakwas la rugung misakitan king bie da. Makaligalig mu naman ing takut a mimiral kareng dakal a lugar da reng pakakalulu. Dakal la mu naman deng mangamate agyang e pauli ning droga. Deng makamate eda no apapanagutan. Lakwas e palak makaligalig ing kelan dang masabal ding keraklan tungkul kaniti. Balamu mo normal na mu iti, at ing lakwas marok, dakal no reng mimisip a dapat ping marapat iti.

Makisanmetung kami keng kapagnasan para king pamagbayu a paninasan da reng dakal kareng kekatang kabalen. Dapot ing pamagbayu dapat neng antabayanan ning aslag ning katutwan at katuliran. Ating tang maulagang prinsipyung dapat panalakaran. Deti manalumpakan la keng kekatang panga-tau, panga-Pilipinu at panga-Kristiyanu.

1. Ing bie ning balang tau ibat ya king Dios. Pegkalub ne iti at Iya mu kabud ing makabawi kaniti. Agyang ing gobyernu ala yang karapatan makamate uling katiwala nia mu ning bie; aliwa iya ing makibandi kaniti.
2. E mawawala king balang tau ing pamikatagun ban magbayu. Iti pauli ne ning ing Dios malunusan ya, kalupa ning paulit-ulit nang tuturu ning kekatang Santo Papa Francisco. Kaibat-ibat ta ya pa mung pegmasusyan ing banwa ning Jubileo ning Lunus at ing “World Apostolic Congress on Mercy”. Deti meging dalan la ban lakwas lumalam king kekatang kamalayan king ing Ginung Jesucristo dinaun ne ing sarili nang bie para kareng makasalanan ban ikabus na katamu at dinan paintungulan.
3. Ing pamanyira king sariling bie at king bie da reng aliwa metung yang maragul a kasalanan a magdalang dewakan king lipunan. Ing pamangamit droga tanda ne ning pamagpawalang-ulaga keng sariling bie at babye yang panganib king bie da reng aliwa. Dapat ta ngang pisaup-saupan ing pamaglutas keng problema king droga at suportan ing rehabilitasyun da reng megumun kaniti.
4. Ing balang metung atin yang karapatan mibilang anting alang kasalanan angga’t e da apatunayan a mikasala ya pin. Ing lipunan atin yang paralan at prosesu ban marakap la reng gagawang krimen, mipatunayan ing kasalanan da at miparusan la. Iting prosesu ning batas dapat deng tukyan, lalu na reng alagad ning batas.
5. Ing nanumang pangimut a makakarok kareng aliwa mabayat yang kasalanan. Mabayat a kasalanan ing manulak-droga at mabayat ya mu namang kasalanan ing pamakamate. Eya mitulid ing metung a bage marok kapamilatan na mu naman ning metung pang marok. Nu ya man kayap ing kapagnasan eya sapat iti ban munye sangkan gumamit marok a paralan. Mayap ya ing kampanya ban malutas na ing problema king droga; dapot ing pamakamate ban asupil ya iti metung yang marok a paralan.
6. Ing malalam a yamut ning problema ning droga at ning kriminalidad yapin ing kakalulwan da reng keraklan kareng tau, ing pangasira ning pamilya, at ing korapsyon king lipunan. Ing makayakmang paralan a dapat tang gawan yapin ing lunasan ing problema ning kakalulwan, lalu na ing adinan lang permanenteng obra at sapat a panakitan deng talapagobra. Ela paintulut deng batas a makasira keng pamisanmetung da reng pamilya. Dapat mu namang ipauna ing pamagdisiplina at pamagtiwalag kareng baluktut-kararaptanan kareng pulis at kareng ukuman. Ing asna kabagal a panyulung da reng kasu kareng ukuman metung yang maragul a sangkan ning pamaglaganap ning kriminalidad. Menasa ila pin deng pakakalulu deng magdusa king anti kaniting sistema. Manyaus kami mu naman kareng miyalal a manungkulan king gobyernu ing pagsilbiyan da ing ikakayap da ring keraklan king balen, at aliwa ing pansariling interes.
7. Ing pamakisang-ayun at keyalan-masabal tungkul king dewakan anti ya namang pamakisanmetung kaniti. Ustung pepaburen ta la deng magugumun king droga at deng manulak-droga, maging kakutsaba ta na keng problema king droga. Ustung sing-ayunan o pepaburen tamu ing alang patnang pamakamate kareng mayayaus “drug addicts”, kayabe tamung ating pakibatan king kamatayan da.

Itamu keng pisamban eta patugut magsalita laban keng dewakan kabang kikilalanan at sisisyan ta la antimurin deng kekatang pamagkulang. Gawan at gawan tamu iti agyang iti magdalang pamanusig uling mikakapatad tamu at atin tang kapakibatan king balang metung. Saupan ta la reng magugumun keng droga ban kumayap la at makapagbayung-bie. Damayan tala at pagmasabalan deng meulila da reng pete da at deng biktima da reng “drug addicts”. Pasiknangan ta la deng pangimut tamu ban patatagan la reng mipapamilya.

Panikwanan mi ikeng anggang talapamuntuk ning Pisamban ban isulung at isundu la pa reng programang makasaup ban miyangat la kabilyan deng pakakalulu, kalupa da reng programang pangkabiayan, edukasyun, at pamikakatawan. Babo ning sabla, panikwanan mi at itamu ngan ing mibie-bie ban maging tune “Pisamban da reng Pakakalulu”.

E sana manibabo kekatamu ing takut at keyalan-masabal. Miral sana kekatamu aliwa mu ing sikanan-lub nune ing sikanan a bubunga ning kasalpantayanang Kristiyanu. Mengaku ya ing kekatang Ginung Jesus: “Dumalan kayung kasakitan keng yatung iti, dapot siknangan yu ing lub yu! Apanyambut ku ne ing meto-sikluban.” (Juan 16:33). “Ninu ing makapikawani kekatamu king lugud nang Kristo? Ing kaguluan kaya, o ing kasakitan, o ing pamanusig, o ing danup, o ing kakalulwan, o ing panganib, o kamatayan? Ali! Kareng sablang deti, managumpe tamu kapamilatan nang Kristong lulugud kekatamu.” (Roma 8:35.37). Wapin, “pauli ning ing Espiritung atyu kekayu lakwas yang mayupaya kesa keng espiritung atyu kareng makayatu.” (1 Juan 4:4).

Ngening pagmasusyan ta ya ing ka-dinalan a banwa ning pamipatilip ning Mal a Birhen Maria king Fatima, makibat tamu king kayang panyaus a panalangin at penitensya para king kapayapan karing kekatang balayan at king kekatang bansang mibabalut king dalumdum ning bisyu at kamatayan.

Mariang Indu ning alang anggang saup, ipanalangin mu kami.

Arsobispo Socrates B. Villegas, DD
King lagyu ning Catholic Bishops’ Conference of the Philippines (CBCP)
Ka-30 ning Enero 2017

“Dae ko mawot na magadan an siisay man, sabi nin Kagurangnan!” 

(Ezekiel 18:32)

Surat Pastoral kan Catholic Bishops’ Conference of the Philippines (CBCP)

Mga Tugang Niamo sa Pagtubod, Napupurisaw kaming gayo, kami na saindong mga Obispo, sa kadakol na mga nagagadan asin ginagadan sa pagsugpo kan paggamit kan ilegal na droga digdi sa satong nasyon. Totoo na dakulang problema an droga. Dapat ining sugpuon. Alagad an solusyon mayo sa paggadan kan mga pigsususpetsaran na naggagamit o nagpapabakal kaini. Dae lang kami napupurisaw sa mga ginadan. Makaherak-herak man an kamugtakan kan mga pamilya kan mga nawaran-buhay. Orog na pinapagtitios an saindang buhay. Nakakapurisaw siring man an takot na namamatean asin minapatos sa mga lugar kan mga dukha. Kadakol an mga nagagadan na bako man droga an dahilan. Asin an mga guminadan dae na napapanimbag. Alagad an mas orog na nakakapurisaw iyo an pagigin manhid asin daing pakilabot kan kadakul sa sato sa atubang kaining anomalya. Pinagtatratar na sana ining sarong normal na pangyayari; asin an maraot pa, iniisip kan dakul na dapat sanang gibohon ini!

Nakikisumaro kami sa kamawotan nin pagbabago na hinahagad kan kadaklan niatong kahimanwa. Alagad an pagbabago dapat na giyahan kan katotoohan asin justicia. Igwa kitang mga katukduan na satong pinaninindugan asin sinasarigan. An mga katukduan na ini nakaugat sa satong pagkatawo, pagka-Pilipino asin pagka-Cristiano.

1. An buhay kan lambang tawo hale sa Dios. Ini Saiyang itinao asin Siya sana an makakabawi kaini. Maski an gobierno mayong derecho na maggadan nin buhay huli ta ini katiwala sana kan buhay, asin bako an kagrogaring kaini.
2. Dae nawawara sa tawo an oportunidad na magbago. Ini huli ta maherakon an Dios, siring kan pirmeng itinutukdo kan satong Santo Papa, Francisco. Natapos pa sana an satong pagcelebrar kan Jubileo kan Taon nin Pagkaherak asin an “World Apostolic Congress on Mercy”. Nagpararom an mga ini kan satong pagkasabot na an Kagurangnan na si Jesucristo nagdolot kan saiyang buhay para sa mga makasalan tangani na sinda tuboson asin tawan nin bagong buhay.
3. An pagraot sa sadiring buhay asin sa buhay nin iba sarong dakulang kasalan na minadara nin karatan sa sociedad. An paggamit nin droga tanda kan pagpasipara kan halaga kan sadiring buhay, asin nagtatao nin peligro sa buhay nin iba. Kaipuhan na pagtarabangan niato gabos na masimbagan an problema sa droga asin suportaran an rehabilitasyon kan mga nalulong digdi.
4. Derecho kan lambang saro na inaakusar na trataron siyang daing sala sagkod sa mapatunayan na siya nagkasala. An sociedad may paagi asin procesong legal tangani na madakop an mga pinagsususpetsaran, mapatunayan an kasalan, asin mapadusahan an naggibo nin krimen. Dapat na sunudon an procesong ini, lalo na kan mga nasa otoridad.
5. Magabat na kasalan an ano man na gibong nakakaraot sa iba. Magabat na kasalan an pagpabakal nin droga; magabat man na kasalan an paggadan. Dae maitatanos an sarong sala na gibo sa paagi nin saro pang karatan. Mayong anuman na marhay na katuyuhan an puedeng itaong dahilan sa paggibo nin sarong salang bagay. Marahay na mahale an droga sa tahaw niato, alagad an paggadan tangani na makamtan ini, sala man giraray.
6. An hararom na ugat kan problema kan droga asin criminalidad iyo an pagtios kan dakul na mga tawo, an pagkaraot kan pamilya, asin an korapsyon sa sociedad. Kaya an dapat na lakdang na dapat niatong gibohon sa pagsugpo kan ilegal sa droga iyo an pagsimbag sa pagtios, lalo na an pagtao nin permanenteng trabajo asin nin bastanteng suweldo sa mga nagtatrabajo. Pakusogon asin padanayon ta man an pagkasararo asin pagkaminorootan sa laog kan satong mga pamilya. Dae ta pagtogotan an anuman na hiro na magka-igwa nin batas na máraot kan pagkasararo kan pamilya. Dapat man na enoton an pagdisiplina asin pagtanggal kan mga pasaway na pulis, asin haleon an korapsyon sa mga hukuman. An mabagalon na pagsulong kan mga kaso sa mga korte iyo an sarong dahilan kan paglakop kan korapsyon asin criminalidad. Kadaklan na beses, an mga dukha iyo an nagigin biktima kan siring na sistema. Nangangapodan kami sa mga na-eligir na mga politico na pagserbihan an karahayan kan kagabsan, orog na an mga dukha, asin bako an sadiring interes.
7. An pag-oyon asin dai paggirong laban sa karatan saro nang paagi nin pagtugot o pagparticipar igdi. Kun pinapabayaan ta an mga nalululong sa droga asin nagpapabakal kaini, kita man parte kan problema sa droga. Siring man, kung inuuyunan o pinapabayaan ta an padagos na paggagadan sa mga sinasabing drug addicts asin pushers, kaayon man kitang maninimbag sa paggadan sa sainda.

Bilang Simbahan padagos kita sa pagtaram tumang sa karatan, mantang minimidbid ta man asin pinagbabasolan an satong mga pagkukulang. Gigibohon ta ini dawa na magdara ini nin mga pagtuyaw, huli ta kita mga magturugang asin may paninimbagan kita sa lambang saro. Matarabang kita sa mga nalulong sa droga tangani na sinda maumayan asin makapag-bagong buhay. Dadamayan ta asin aatamanon ta an mga biktima asin an mga pamilyang nawaran nin mahal sa buhay huli sa espuwerso na sugpuon an problema sa droga. Papasarigon ta an mga programa na matabang tanganing magin maposog an mga siring na pamilya.

Paghihingowahon ming mga namamayo sa Simbahan na tawan nin doon asin ipadagos pa an mga programa na makakatabang sa pag-angat kan kamugtakan kan mga nagtitios, arog kan mga programa sa pangkabuhayan, edukasyon asin marhay na salud. Orog sa gabos, isasabuhay niato, mga lideres asin mga miembro, an pagiging tunay na Simbahan nin mga Dukha – sa tataramon asin sa gibo.

Dae man logod mangibabaw sa sato an takot asin an pagpasipara. Paurugon ta lugod bako sana an kusog nin boot, kundi an kusog na gikan sa satong pagtubod Cristiano. Nangako an satong Kagurangnan na si Jesus, “Másakit kamo sa kinaban na ini, alagad pakusogan nindo an saindong boot! Nakapang-gana na ako sa kinaban.” (Juan 16:33) Sabi pa ni San Pablo, “Siisay an makakapag-suhay sato sa pagkamoot ni Cristo? An kariribokan kaya, an pagtios, pagtuyaw, gutom, kasakitan, peligro, o kagadanan? … Dai! Sa gabos na ini, manggagana kita sa paagi niya [ni Cristo] na namoot sato.” (Roma 8:35.37). Totoo man nanggad, “huli ta an Espiritu na yaon saindo orog na makapangyarihan kaysa mga espiritung nasa kinaban”. (1Juan 4:4).

Ngonian na taon 2017 ginigiromdom niato an ika-sanggatos na taon kan pagpahiling ni Inang Santa Maria sa Fatima. Magsimbag kita sa saiyang pangapodan na magpamibi asin magpenitensiya para sa katoninongan kan satong comunidad asin kan satong banwaan na ngonian nasasangkoban kan diklom kan bisyo asin kagadanan.

Maria, Ina nin Daing-Sagkod na Tabang, ipamibi mo kami!

Arzobispo Socrates B. Villegas, D.D.
Sa ngaran kan Catholic Bishops’ Conference of the Philippines (CBCP)
Ika-30 kan Enero, 2017

Dili ko ikalipay ang kamatayon ni bisan kinsa, nag-ingon ang Ginoo!

(Ezekiel 18:32)

Sulat-Pamahayag sa CBCP

Minahal namong Lungsod sa Dios,

Nabalaka kaming inyong mga Obispo, sa kadaghan sa nangamatay ug gipamatay sa pagsumpo sa paggamit sa droga. Sa pagkatinuod, dakong problema ang droga. Kinahanglan nga sumpuon kini hangtod magmadaugon kita batok niini. Apan, ang sulbad niini wala diha sa pagpatay sa mga gidudahan nga naggamit o nagbaligya og droga. Wala lang kami mabalaka tungod sa mga gipatay, nabalaka usab kami sa mga pamilya nga nahibilin. Dugang kalisdanan kini sa ilang kinabuhi. Hinungdan usab sa dakong kabalaka ang kahadlok nga naghari sa daghang dapit sa mga kaigsuonan natong mga kabos. Daghan ang nakabsan sa kinabuhi nga dili droga ang hinungdan. Ang naghimo sa pagpatay wala usab kapanilngi sa ilang tulubagon sa krimen nga ilang nabuhat. Labaw namong gikabalak-an ang kahimtang sa kadaghanan nga wala na mobati’g kahasol sa ilang tanlag niining maong kahiwian. Giisip na lang kini nga normal nga hitabo, ug ang nakapasamot pa gyud sa kangil-ad niini mao, nga kini kuno mao ang angay kanila.

Nakighiusa kami sa tumong nga kabag-ohan nga gitinguha sa daghan natong mga katagilungsod. Apan, ang kabag-ohan kinahanglan nga giyahan sa kamatuoran ug hustisya. Duna kita’y mga pagtulun-an nga naggiya kanato sa atong baruganan. Kining mga pagtulun-an nakagamot sa atong pagka-Tawo, pagka-Pilipino ug pagka-Kristiyano:

1. Ang kinabuhi sa kada tawo gikan sa Dios. Gasa sa Dios ang kinabuhi sa tawo, ug Dios lamang ang may katungod sa pagbawi niini. Wala’y katungod ang kagamhanan sa pagkutlo sa kinabuhi sa tawo tungod kay piniyalan lamang siya, ug dili tag-iya niini.
2. Dili kawad-an sa kahigayonan nga magbag-o ang kada tawo, tungod kay ang Dios maluloy-on man, ingon sa kanunayng gisubli-subli nga pagtulun-an sa atong Santo Papa Francisco. Bag-o lang nahuman ang atong pagsaulog sa Tuig sa Hubileyo sa Kaluoy ug ang World Apostolic Congress on Mercy. Pinaagi niini, mas milalom ang atong kaamguhan nga ang Ginoong JesuCristo naghalad sa kaugalingon niyang kinabuhi alang sa mga makasasala aron pagtubos ug paghatag og maayong kaugmaon kanila.
3. Ang pagdaot sa kaugalingong kinabuhi ug sa kinabuhi sa uban usa ka dakong sala, ug makadaot usab kini sa katilingban. Ang paggamit og droga mao’y timaan sa wala’y paghatag og bili sa kaugalingong kinabuhi ug nagpahimutang usab sa kinabuhi sa uban sa dakong kakuyaw. Angay kitang magtambayayong sa pagsulbad sa problema sa droga ug pagsuporta sa rehabilitasyon sa mga nagumon sa droga.
4. Ang matag usa kanato aduna’y katungod nga ilhon nga wala’y sala hangtod mapamatud-an siya nga nakabuhat og sala. Ang katilingban duna’y pamaagi ug proseso aron pagdakop, pagpanghimatuod nga nakahimo’g sala ang gidudahan, ug kapahamtangan og silot ang nakahimo’g krimen. Kini nga proseso angay nga sundon, ilabi na sa mga tinugyanan sa balaod.
5. Ang bisan unsang kalihukan nga makadaot sa uban giisip nga bug-at nga sala. Bug-at nga sala ang pagbaligya og droga, ingon man, bug-at nga sala ang pagpatay. Dili matul-id ang daotang buhat pinaagi sa pagbuhat og lain pang kadaotan. Bisa’g unsa ka-maayo ang tumong dili igo nga katarungan aron kita mogamit og daotan nga pamaagi. Maayo nga katuyoan ang pagsumpo sa problema sa droga, apan daotan ang pagpatay aron pagsulbad sa maong problema.
6. Ang lalom nga gamut-hinungdan sa problema sa droga ug sa kriminalidad mao ang ka-kabos sa kinabag-an sa atong katawhan, ang pagkaguba sa pamilya, ug ang kurapsyon sa katilingban. Ang unang lakang nga angay natong buhaton mao ang pagsulbad sa problema sa kawad-on, labi na ang pagtanyag og permanenteng trabaho ug igong sweldo sa mga mamumuo. Pakusgan ug palambuon ang kahiusahan ug paghigugmaay sa mga sakop sa banay. Dili tugutan ang mga balaod nga makaguba sa kahiusahan sa pamilya. Kinahanglan usab nga unahon ang pagtul-id sa mga salawayon nga mga pulis ug kurapsyon sa mga hukmanan. Ang hilabihan kahinay nga pagdailos sa mga kaso sa hukmanan mao ang usa sa mga dakong hinungdan sa pagkaylap sa kriminalidad. Kasagaran, ang mga kabos ang labawng nag-antos niining maong sistema. Giawhag usab namo ang mga napili nga mga pulitiko nga alagaran nila ang kinatibuk-ang kaayuhan sa lungsod, dili ang ilang kaugalingon nga interes.
7. Ang pag-uyon ug wala’y pagpakabana sa kadaotan mahimong isipon nga pakig-abin usab sa kadaotan. Kon pasagdan lang nato ang mga nagumon sa droga ug ang mga nagbaligya niini, mahimo usab kitang kabahin sa problema sa droga. Kon giuyonan o gipasagdan lang nato ang padayon nga pagpamatay sa mga gidudahan nga mga drug addicts, nahilakip usab kita sa mga tawong angay nga manubag sa pagpatay kanila..

Kita sa Simbahan padayon nga magpataas sa atong tingog batok sa kadaotan samtang giangkon usab ug gihinulsolan nato ang atong mga kakulangon. Buhaton nato kini bisan pa’g lutuson kita sa mga tawong buot mogukod kanato tungod kay kitang tanan managsuon man ug may kaakuhan sa usa’g-usa. Tabangan nato ang mga nagumon sa droga aron sila matambalan ug magbag-o sa ilang kinabuhi. Moduyog kita sa kasub-anan sa mga pamilya sa mga gipamatay, ingon man sa mga biktima sa mga drug addicts, ug tabangan nato ang mga nahibilin. Lig-onon nato ang mga buhat sa pagpalambo sa atong mga panimalay ug kabanayan.

Paningkamotan namo nga nangulo sa Simbahan aron magpasiugda kami’g mga programa (o magpakusog sa mga programa nga gipahimutang na) nga makatabang sa ekonomikanhong pag-uswag sa mga kabos, sama sa mga programa sa panginabuhian, edukasyon ug maayong panglawas. Labaw sa tanan, puy-an namo, ug natong tanan, ang atong pagka-Simbahan sa mga Kabos sa tinuoray gayud.

Dili nato tugutan nga maghari kanato ang kahadlok ug ka-wala’y pagpakabana. Paharion nato sa atong taliwala dili lang ang kusog nga bunga sa kaugalingong paningkamot kondili ang kusog nga naggikan sa atong Kristohanong pagtuo. Si Jesus nga atong Ginoo misaad: “Paantuson kamo sa kalibutan, apan, ayaw kahadlok kay nabuntog ko na ang kalibutan” (Juan 16:33). “Kinsa ang makapahimulag kanato gikan sa gugma ni Cristo? Ang kasakit ba, ang kalisdanan, ang mga pagpanglutos, ang gutom, ang kakabos, ang katalagman, o ang kamatayon? …. Dili! Hinuon, taliwala niining tanan, may hingpit kitang kadaogan pinaagi kaniya nga nahigugma kanato!” (Roma 8:35.37). Oo, tinuod kini, “kay ang Espiritu nga anaa kaninyo mas gamhanan kay sa espiritu nga anaa sa mga tawo nga iya sa kalibutan” (1 Juan 4:4).

Samtang gihandum nato ang ika-usa ka gatos ka tuig nga kasumaran sa pagpakita sa Mahal nga Birhen sa Fatima, paminawon nato ang iyang awhag nga mag-ampo ug mahimo’g penitensya alang sa kalinaw sa atong mga katilingban ug sa atong nasod nga naputos sa kangitngit sa bisyo ug kamatayon.

Maria, Inahan sa Kanunayng Panabang, iampo mo kami.

+ Archbishop Socrates Villegas, DD
Arsobispo sa Lingayen Dagupan
Sa ngalan sa Catholic Bishops Conference of the Philippines (CBCP)
Ika-30 sa Enero, 2017

“Indi ko luyag nga mapatay ang sin-o man, siling sang Ginoo!”

(Ezekiel 18:32)

Isa ka pagpahayag sang CBCP

Mga pinalangga nga Katawhan sang Dios,

Daku gid ang amon kabalaka, nga inyo mga Obispo, sa madamo nga nagakalamatay kag ginapatay sa pagtapna sang paggamit sang droga. Matuod nga tuman kadaku sang problema tuhoy sa droga. Dapat ini nga tapnaon kag dag-on. Apang ang bulong indi sa pagpatay sang mga ginadudahan nga nagagamit o nagabaligya sang droga. Wala lang kami nagakabalaka sa mga ginpatay. Ginakabalak-an man namon ang kahimtangan sang mga pamilya sang ginpatay. Labi pa gid nga nagabudlay ang pangabuhi nila. Makatulublag man ang kahadlok nga nagahari sa madamo nga mga lugar sang mga kubos. Madamo ang napatay nga indi naman droga ang kabangdanan. Wala sa gihapon sang nadakpan agod manabat sang pagpatay. Mas labi pa gid nga makatulublag ang ginapakita nga daw wala lang labot o pagkakabalan sang madamo tuhoy sini nga kalainan. Ginakabig na lang ini nga normal, kag ang malain pa nga ang ginahuna-huna sang iban nga dapat gid lang nga himuon ini.

Naga-ugyon kami sa katuyuan sang pagbag-o nga ginahandum sang kadam-an naton nga mga kauturan. Apang ang pagbag-o dapat giyahan sang kamatuoran kag katarungan. May mga pagtulun-an kita nga aton ginapanindugan. Ang mga pagtulun-an nga ini napasad o nasandig sa aton pagka-tawo, pagka-Pilipino, kag pagka-Kristiyano:

1. Ang kabuhi sang tagsa ka tawo gikan sa Dios. Iya ini dulot kag Siya lang ang makabawi sini. Bisan ang pagdumalahan wala sang kinamatarung nga mag-kuha sang kabuhi tungod kay siya tinugyanan lamang sang kabuhi kag indi tag-iya sini.
2. Indi madula sa tagsa ka tawo ang kahigayonan nga magbag-o. Ini tungod kay ang Dios maluluy-on, kasubong sang paliwat-liwat nga ginatudlo sang aton Santo Papa Francisco. Bag-o lang matapos ang aton pagsaulog sang Tuig sang Jubileo sang Kaluoy kag World Apostolic Congress on Mercy. Nagpadalum pa gid ini sang aton paghangop nga ang Ginoong Hesu-Kristo naghalad sang Iya kabuhi para sa mga makasasala agod sila maluwas kag matagaan sang maayo nga buasdamlag.
3. Ang pagguba sang kaugalingon nga kabuhi kag sang kabuhi sang iban isa ka daku nga kasal-anan kag nagadala sang kalainan sa katilingban. Ang paggamit sang droga timaan sang wala paghatag bili sa kaugalingon nga kabuhi kag nagadala sang katalagman sa kabuhi sang iban. Angay nga bululigan naton tanan nga masolbar ang problema sa droga kag suportahan ang pagpa-ayo sang mga nahalitan sini.
4. Ang tagsa sa aton may kinamatarung nga kabigon nga wala sala tubtob mapamatud-an nga siya nakasala. Ang sosyedad may pamaagi kag proseso agod madakpan, mapamatud-an ang sala, kag masilotan ang nagahimo sang krimen. Ang ini nga proseso dapat sundon, labi na sang mga alagad sang kasuguan.
5. Anuman nga mga buluhaton nga nagahalit sa iban isa ka mabug-at nga kasal-anan. Isa ka mabug-at nga sala ang pagbaligya sang droga kag isa man ka mabug–at nga sala ang pagpatay. Indi matadlong ang isa ka sala paagi sa paghimo sang isa pa gid ka sala. Ang maayo nga katuyuan indi sarang makapahanugot sa paggamit sang malain nga pamaagi. Maayo ang pagtapna sang drug problem apang ang pagpatay agod maagum ini malain man.
6. Ang madalum nga ugat sang problema sang droga kag sang kriminalidad amo ang kapigaduhon sang kadam-an nga mga tawo, ang pagkaguba sang pamilya, kag ang korapsyon sa sosyedad. Ang nagakadapat nga tikang nga aton himuon amo ang pagsumpong sang kapigaduhon, labi na ang paghatag sang permanente nga trabaho kag nagakaigo nga sweldo sa mga mamumugon. Palig-onon kag suportahon ang paghiliusa kag paghigugmaanay sang panimalay. Indi pagpahanugotan ang mga kasuguan nga magpahuyang sang paghilusa sang mga pamilya. Dapat unahon man ang pagtadlong kag pagpahalin sang mga pasaway nga pulis kag korapsyon sa hukmanan. Ang tuman kahinay nga paghusay sang mga kaso sa hukmanan amo ang isa ka daku nga kabangdanan nga nagalapnag ang kriminalidad kag makaluluoy nga kahimtangan sang mga yara sa bilangguan. Sa masami ang mga pigado ang nagaantus sa sini nga sistema. Nagapanawagan man kami sa mga ginpili nga mga politiko nga ila alagaran ang kabilogan nga kaayohan sang katawhan kag indi ang kaugalingon nga interes.
7. Ang pagpasugot kag pagpabaya sa kalainan nga magluntad isa man ka pag-ugyon sa sini. Kon aton pabay-an ang mga nahulog sa droga kag nagabaligya sini, kita man nangin kabahin na sa drug problem. Kon ginapasugtan o ginapabay-an lang naton ang padayon nga pagpatay sang mga ginakabig nga drug addicts, kaupod na kita nga manabat sa pagpatay sa ila.

Kita sa Simbahan magapadayon sa pagpamatok sa mga kalainan samtang ginaako kag ginahinulsolan man naton ang aton mga kakulangan. Himuon naton ini bisan pa magadala ini sa aton sang mga pagyubit o pagtilaw tungod kay kita mag-ululutod kag may salabton sa isa kag isa. Mabulig kita sa mga nahulog sa droga agod sila mabulong kag makapanibag-o sang kabuhi. Unungan naton kag aton atipanon ang mga nailo sang mga ginpatay kag ang mga biktima sang mga drug addicts. Pabakuron naton ang mga buluhaton agod mangin malig-on ang mga pamilya.

Maninguha kami nga mga nagapangulo sang Simbahan nga iduso kag padayunon pa ang mga programa nga makabulig sa pagpauswag sang kabuhi sang mga kubos, katulad abi sang mga programa nga makahatag palangabuhian, edukasyon, kag ikaayong lawas. Labaw sa tanan, ipangabuhi namon, kag kita tanan, ang isa ka matuod-tuod nga Simbahan sang mga Kubos.

Indi tani magdaug o mangibabaw sa aton ang kahadlok kag pagpabaya. Mangibabaw tani sa aton indi lang ang kaisog sang buot, kundi ang kabakod nga bunga sang pagtuo nga Kristohanon. Nagsaad ang aton Ginoong Hesus: “Paga-agyan ninyo ang mga kasakit sa sining kalibutan, apang pabakura ang inyo buot! Gindaug ko na ang kalibutan.” (Juan 16:33). “Sin-o ang makapahamulag sa aton sa paghigugma ni Kristo? Ang kagamo bala, ang pag-antus, paghingabot, gutom, kapigaduhon, katalagman o kamatayon? … indi! Sa tanan sini nga mga butang, kita mangin madinalag-on paagi niya (kay Kristo) nga nagahigugma sa aton.” (Roma 8:35, 37). Huo gid, “kay ang Espiritu nga yara sa inyo mas gamhanan pa sa espiritu nga yara sa mga kalibutanon.” (1 Juan 4:4).

Sa aton pagsaulog sang isa ka gatos na nga nagligad sang pagpakita sang Mahal nga Birhen Maria sa Fatima, tumanon naton ang iya panawagan sa pagpangamuyo, paghinulsol kag pagbag-o, kag pagpenitensiya para sa paghidaet sang aton mga katilingban kag sang aton pungsod nga nalikupan sang kadulom sang bisyo kag kamatayon.

Maria, Iloy sang sa gihapon nga Panabang, ig-ampo mo kami.

Sa ngalan sang Catholic Bishops’ Conference of the Philippines (CBCP)

+ Socrates B. Villegas, D.D.
Arsobispo sang Lingayen-Dagupan
Pangulo, CBCP
Ika-30 sang Enero, 2017

DIRI AKO NARURUYAG NGA MAY-ADA TAWO NGA MAMATAY, NASIRING AN GINOO NGA DYOS.

(EZEQUIEL 18:32)

(Usa nga pahayag tikang han mga ka–obispohan CBCP hinubad tikang han Filipino version ngadto han Leyte-Samarenyo version ni Bp Oscar Jaime Florencio)

Nababaraka kami, nga iyo kaobispohan, tungod hiton damo nga namamatay ug ginpapamatay agud mapudngan an igindidiri nga droga. Tinuod dako nga problema iton gindidiri nga droga. Kinahanglan gud ini pagpoy-poyun ngan malampusan. Pero iton kasulbaran diri aada hiton pagpamatay han mga gintatahapan nga nagamit ngan namamaligya han igindidiri nga droga. Diri la kami nababaraka ngada han mga pinanmatay. Nahuhulop kami han kabutangan liwat han mga binayaan nga pamilya han mga namatay. Nagin makurukuri an kahimtang han ira kinabuhi. Nakaka-alarma iton kahadlok nga nakakalukop ngada hiton mga lugar nga damo an mga kablas. Damo an namamatay nga diri an igindidiri nga droga an rason. Ngan diri na ngani ginpapanginano kon hin-o an nagburuhaton agud papamatonun. Labaw nga nakaka-alarma an kawaray labot han kadam-an ha sugad hini nga mga buruhaton. Daw sugad hin ordinaryo nala an pamatay, ngan an makarimadima pa, kay damo an natuod nga angay la ini pagsugarun.

Naduyog kami han hingyap hin pagbag-o han kadam-an. Pero an pagbag-o unta giniyahan han kamatuoran ngan pagkamatadong. May-ada mga pagturun-an nga aton pinasisikaran. Ini nga mga pagturun -an nakasarig dida hiton aton pagkatawo, pagka-Pilipino ngan pagka-Kristiyano:

1. An kinabuhi han kada tawo natikang sa Dyos. Pina-angbit ini niya ha aton, ngan hiya la an may-ada katungud pag bawi hini. Bisan an gobyerno waray katungud hin pagkuha han kinabuhi, tungod kay hiya gintapuran la, agud magmangno hini ngan diri hiya amo an tag -iya. An pinahuram ngan kinabuhi amo an pinaka-importante nga gasa han Dyos ngada han tawo, ngan amo liwat an pinapasikaran han katungod han kada tawo.
2. Diri gud nawawara ha kada tawo an higayun hin pagbag-o. Tungod ini kay maluluy-on an Dyos, sugad han igin-iinuli-uli pagpahinumdum pagtutdo ha aton, han aton minahal na santo papa Francisco. Kahuhuman pala han aton pagsaurog han talag-saun nga tuig han pagpa-id ( extra-ordinary jubilee year of mercy) ngan an 4th World Apostolic Congress on Mercy (WACOM). Nagpahuruhilarum ini han aton pagsabot nga an Ginoo Hesucristo nga naghalad han iya kalugaringon nga kinabuhi, basi an mga nagpakasala pagtalwason ngan tagan hin bag-o nga kabubuwason.
3. An pagdistroso han kalugaringon nga kinabuhi, ngan kinabuhi han iba in dako nga kasal-anan nga nakakadaot han katilingban. Iton paggamit han igindidiri nga droga in tigaman hin kawaray respeto han kalugaringun nga kinabuhi ug nagdudurot hin karat-an ngadto han kinabuhi han iba. Kinahanglanon gud nga magburublig kita nga tanan, agud mabatunan naton an problema han igindidiri nga droga ngan buligan naton an pagpahiuli han mga na magin uripon hini nga bisyu.
4. Matag-usa in may ada katungod nga tratarun nga waray kasaypanan tubtub nga hiya in mapamatud-an nga may ada baratunon nga sayup. An katilingban in may ada pamagi ngan proseso agud madakop, mapamatud-an, ngan masirutan an nagburuhaton nga akusado hini nga krimen. Ini nga proseso in kinahanglan sundun, labi na ha mga nagpapatuman han balaod.
5. An anuman nga pitad nga nakakadarahig hiton iba, in mabug-at nga kasal-anan. Mabug-at nga kasal-anan iton pagbaligya hiton igindidiri nga droga, ngan mabug-at gihapon nga kasal-anan iton pagpatay. Diri gud matatadong iton usa nga sayop na binuhatan, pinaagi hin pagbuhat liwat hin usa pa nga sayop nga buruhaton. An bisan anu nga maupay nga hingyap, diri ini rason liwat para gumamit hin maraot nga pamaagi. Maupay nga hingyap iton pagsolbar hiton igindidiri nga droga, pero it pagpatay agud makab-ot ini nga hingyap in diri matadong.
6. An problema ha igindidiri nga droga ngan krimenalidad, aada gud nagtitikang ha kakablasan han damo nga mga mulupyo, an kabungkag han pamilya, ngan an korapsyon ha katilingban. Usa hiton maupay nga pitad amo an mabatonan an kapobrehan, labina gud an pagkamay ada permanente nga trabaho ngan igo nga sweldo para han magtratrabaho. Pakurukusgon ngan iduso an pagka-urusa ngan pagsihigugmaay han mga pamilya. Diri unta tugutan an mga balod nga makakapawara han pagka urosa han pamilya. Kinahanglanon gihapon nga unahon an paglimpyo ngan pagtadong han autoridad han kapulisan, ngan an korapsyon ha husgado. An mahinay nga paggios han mga kaso ha husgado amo an usa han rason kon kay ano nahurak an kriminalidad. Kasagaran an mga kabus amo an nabibiktima ngan nagsasakit hini nga pamagi.
7. An pag-abuyon ngan an kawaray labot ha pagburuhaton hin maraot in pagduyog hini. Kon aton pabay-an an mga nagin biktima han igindidiri nga droga lakip an namamaligya hini, kita in kaparti han paghurak han problema han igindidiri nga droga. Kon aton abuyonan ngan tugutan nga mapasagdan an padayun nga pamatay han mga gintatahapan nga mga drug addicts, lakip kita han mamamaton han pagpatay ha ira.

Kita ha singbahan in magpapadayon nga magyayakan supak han karautan, haluyo han aton pagkarawat han aton mga kaluyahan ug kakulangan. Bubuligan naton an aton mga kabugtuan nga nagin uripon han igindidiri nga droga nga makatalwas hira ngan matambal ug matagan hin bag o nga higayun ha kinabuhi. Panginginanuon ngan bubuligan naton an mga pamilya han namatayan ngan an mga nadarahigan han mga nauripon han igindidiri nga droga. Pagurosa kita han mga buruhaton hin pagpadig-on han relasyun han mga pamilya.

Maniniguro kami nga mga nangungulo ha singbahan na iundong ngan ipadayun pa an mga programa nga makakabulig ha pagdupwag han mga kahimtang han mga kabus, sugad han mga program ha pantrabahuan,pangiskwelahan ngan an maupay na panlawas han kada tagsa. Labaw han ngatanan, paguukyan naton, ang tinuod nga singbahan han mga kablas.

Diri unta maghadi ha aton an kahadlok ngan an diri panginano ug pangin-labot. Ipakita unta naton diri la an kadig-on han aton mga kasingkasing, lugod an makusog nga mainampoun nga kristihanon nga pagtuo. Hi Jesucristo namulong hin pagsiring: “iginsumat ko ini ha iyo basi mamay-ada niyo kamurayaw pinaagi hin pagkig-usa ha akon. Pagpapaantoson kamo han kalibutan; kundi pagmaisog kamo! Gindaog ko na an kalibutan!”(Juan16:33) “Niyan, hin-o man in makakapabulag ha aton tikang han gugma ni Cristo? Makakahimo ba an kagul-anan, o an kakurian, o an pagpakurii, o an kagutom, o an kakablasan, o an kataragman, o an kamatayon? …Diri, ha butnga hini ngatanan may-ada kita hingpit nga pagdarag-an pinaagi ha iya (hi Cristo) nga naghigugma ha aton!” (Roma 8:35-37) Tungod kay ” labaw han espiritu nga aada ha iyo kay an espiritu nga aada han mga tawo nga kanan kalibutan.”(1Juan4:4)

Yana nga gindudumdum naton an usa kagatos katuig nga pagpakita han mahal nga birhin han Fatima, pamatian naton an iya pagtawag hin pag ampo ngan paghinulsol para han kamurayaw han aton katilingban, ngan han bug os bga kalibutan nga nalulukop han kasisidman han bisyo ngan kamatayan.

Virgin Maria darangpang han magpakasasala, iampo mo kami.

Archbishop Socrates B. Villegas, DD
Para han mga kaobispohan han Filipinas
Enero 30, 2017